D Vitamini Eksikliği

D vitamini için her derde deva denmesinin nedeni, tüm hastalıkların önlenmesi ya da tedavisi için çok önemli bir yere sahip olmasından kaynaklıdır. D vitamini eksikliği önemli hastalıklara zemin hazırladığından tespiti yapıldığında tedavi için doktorun önerdiği yollar izlenmelidir. Peki “D vitamini nedir, D vitamine eksikliğine ne neden olur, ne iyi gelir?” Merak ettiğiniz tüm bu soruların yanıtı yazımızda sizleri bekliyor.

D Vitamini Nedir?

D vitamini, diğer vitaminler gibi vücuttan atılmayan yani depolanan bir vitamin türüdür. Depolandığı için de vücuttaki eksikliği ya da fazlalığı önem arz eder. Vücutta çok farklı işlevler için kullanılan D vitaminin faydaları epey fazladır. Besinlerden aldığımız kalsiyumun emilebilmesi için, sinir sistemi ve kasların çalışabilmesi için D vitaminine gereksinim vardır. D vitamini, fosforla birlikte kalsiyumun emiliminde ve kemiklerde depolanmasında görev alır. Aynı zamanda kandaki kalsiyum ve dolaylı olarak da fosfor düzeyini de kontrol eder. D vitaminini vücudumuza alma kanalımız, cildimizdir. Cilt, güneş ışınlarını sentezleyerek D vitaminine dönüştürür. D vitamini içeren gıdaları tüketsek, gerekli kalsiyum, fosfor ve D vitaminini besinlerle almış olsak bile günlük ihtiyacımızın %20’sini almış olur, almamız gereken kalan miktar için ise, güneş ışığına ihtiyaç duyarız.

D Vitamini Eksikliği

Vitamin D eksikliği, birçok kişiden sıkça duyduğumuz bir rahatsızlıktır. En çok, 65 yaşından büyük yetişkinlerde, aşırı kilolu kişilerde, koyu renk cilde sahip olanlarda görülür. Bu rahatsızlığın en önemli nedenleri arasında:

• Yeterli güneş ışığı alamamak (özellikle vaktinin büyük bir bölümünü kapalı alanlarda geçirenler için),
• Sağlıklı beslenmemek,
• Yaş ilerledikçe cildin incelmesi,
• D vitamini üretiminin azalması gibi sebeplerle çoğumuzda D vitamini eksikliği görülür.

D Vitamini Eksikliği Belirtileri

Çoğumuzun vitamin D eksikliği vardır fakat belirtileri vücudumuzda baş göstermez. Kimimizde ise yorgunluk ve bitkinlik gibi, aslında birçok hastalığın ya da ruh halimizin durumu ile ilgili belirtiler esasen D vitamini eksikliğinden de görülebilmektedir. Bazı vücut ağrıları, kuvvet kaybı, kemik ağrısı, yürümede zorluk ek olarak bağışıklık sisteminin görevini yerine getirememesi gibi belirtiler gösterebilir.

Yetişkinlerde uzun süreli D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm adı verilen rahatsızlığa yol açar. Raşitizm, çocuklarda genellikle aşırı ve uzun süreli D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır.

D Vitamini Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Güneşin geliş açısına da bağlı olarak yaklaşık 20-30 dakika güneşlenmek, vücudumuzun yeterli D vitamini üretilebilmesini sağlamaktır. D vitamini eksikliğimizi doktor kontrolünde, eksiklik derecesine göre eğer giderebiliyorsak doğal takviyelerle de giderebiliriz. D vitamini içeren bazı besinler şunlardır:

• Süt, ayran, kefir, peynir ve yoğurt
• Tereyağı
• Ton Balığı
• Somon
• Uskumru
• İstridye
• Karaciğer
• Yumurta sarısı
• Tatlı Patates
• Balık Yağı
• Mantar
• Maydanoz
• Yonca
• Isırgan otu
• Yullaf

D vitamini içeren yiyeceklerin aşağı yukarı 100 gramı günlük D vitamini ihtiyacının yüzde 10’unu karşılar. D vitamini ihtiyacını sadece yiyeceklerden karşılamaya çalışmak, bu yiyecekler yağ içerdiğinden kolesterolu yükseltebilir. Buna da dikkat etmek gerekir. Eğer D vitamini eksikliğimiz kan değerlerimizde çok fazla çıkıyorsa doktorumuz belirttiği şekilde ilaç takviyeleri de yapmak gerekli olacaktır.

D Vitamini Kaç Olmalıdır?


Uzmanlara göre, D vitamini düzeyini değerlendirmek için kanda (serumda) “25 hidroksi (OH) vitamin D” düzeyi ölçülmelidir. 25(OH) vitamin D’nin “en uygun” düzeyi hakkında görüş birliği olmamakla birlikte, çoğu araştırmacı D vitamini’nin; 30 ng/ml’nin (75 nmol/L) üzerindeki düzeyi yeterli, 20 ile 30 ng/ml (50-75 nmol/L) arasındaki düzeyi yetersizlik, 20 ng/ml’nin (50 nmol/L) altındaki düzeyi eksiklik olarak kabul etmektedir.

Uzmanlar günlük D vitamini ihtiyacının 1000 ünite olduğunu belirtiyor. Bu miktar günde 20 dakika güneşlenmeye tekabül ediyor. Yeterince kalsiyum alsanız da gerekli miktarda D vitamini almıyorsanız kemikleriniz ve dişleriniz bu kalsiyumdan faydalanamaz. Vücudun günlük kalsiyum ihtiyacı 30-50 yas arasında günde 1000 mg, 50 yas üzerinde ise günde 1200 mg’dır. Bu konuda da dikkatli olmak ve aşırı vitamin almaktan kaçınmak önemlidir çünkü çok yüksek düzeydeki D vitamini seviyeleri ek bir fayda sağlamaz. Aksine farklı sağlık sorunlarına neden olur.